12 lis

Co to jest dieta zbilansowana i jak powinna wyglądać?

Pojęcie „zbilansowanej diety” pojawia się w każdym kontekście, dotyczącym zdrowego żywienia. Najczęściej kojarzy się z restrykcjami i odchudzaniem, to jednak mylne skojarzenie. Co to jest zbilansowana dieta? Czy istnieją zasady jej komponowania, dzięki którym każdy może samodzielnie układać swój jadłospis?

Jak powinna wyglądać zbilansowana dieta?

Dieta zbilansowana to określenie na program żywieniowy, w którym wszystkie składniki odżywcze są rozplanowane w odpowiednich proporcjach. Wiąże się ona również z pewnymi zaostrzeniami, ponieważ zakłada pozbycie się z jadłospisu pustych kalorii, które nie wnoszą żadnych wartości odżywczych.

Do najważniejszych elementów zbilansowanej diety należą:

• białko,
• tłuszcze,
• węglowodany,
• witaminy,
• składniki mineralne,
• błonnik.

Osoby dbające o prawidłowo zbilansowaną dietę powinny pamiętać też o wodzie – jest ona niezbędnym elementem zdrowej diety.

Zbilansowana dieta – co powinna zawierać?

Specjaliści, na podstawie wiedzy o odżywianiu i potrzebach organizmu, stworzyli zasady zdrowego żywienia i proporcji składników odżywczych w różne zbiory, które są modelami żywienia zbilansowanego.

Talerz zdrowego żywienia

17 października 2020 Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego po raz pierwszy zaprezentował nowe zalecenia, które mają zastąpić znaną dotychczas piramidę zdrowego żywienia.   Zostały one zebrane i przedstawione w formie grafiki imitującej talerz, na którym w odpowiednich proporcjach rozłożone są różnorodne i korzystne dla organizmu produkty. Ich układ obrazuje też ich ilościowy udział w codziennej diecie.

Talerz zdrowego żywienia (źródło: ncez.pl)

Ważne: wszelkie tego typu zalecenia są kierowane do osób, które nie są obarczone przewlekłymi schorzeniami. W razie występowania chorób czy alergii należy skonsultować zbilansowanie diety ze specjalistą.

Według grafiki połowę posiłku powinny stanowić warzywa i owoce, przy czym warzyw powinno być więcej. To przez fruktozę – cukier ten może zalegać w jelitach i fermentować, prowadząc do wzdęć i bólu brzucha. ¼ talerza stanowią produkty pełnoziarniste z pełnego przemiału , które powinny być źródłem błonnika i węglowodanów złożonych. Pobudzają one trawienie, przeciwdziałają problemom trawiennym i chorobom układu krążenia. Codzienne ich jedzenie pomaga też utrzymać prawidłową masę ciała. Kolejna ¼ to źródła białka: mięso drobiowe, ryby, jaja, rośliny strączkowe oraz mleko i jego przetwory. Należy jednak uważać na nie ze względu na alergeny. Niektóre osoby, genetycznie predysponowane, powinny uważać na nadmiar nabiału w diecie, ponieważ może to prowadzić do problemów skórnych.

Wokół talerza znalazło się miejsce na dodatkowe uwagi podzielone na trzy części:

1. Jedz więcej – omawia w prosty i zrozumiały sposób informacje zawarte w talerzu, wskazując na poszczególne grupy żywności i opisując je.
2. Jedz mniej – grupa produktów, których Polacy nadużywają. . Na podstawie badań i przeglądu fachowej literatury, badacze Narodowego instytutu Zdrowia Publicznego wskazali na najczęstsze, złe nawyki żywieniowe Polaków. Są wśród nich m.in. nadmiar cukru i soli, przetworzonej żywności oraz mięso (ze szczególnym naciskiem na czerwone) i jego przetwory. Odradza się ich częste spożycie ze względu na obecność cholesterolu i nasyconych kwasów tłuszczowych.
3. Zamieniaj – wskazuje na zdrowsze zamienniki popularnych, ale niezdrowych produktów.

Wokół talerza są też dwa zielone pasy: pierwszy z nich, u góry, wskazuje na codzienne jedzenie różnorodnych produktów. Drugi, poniżej talerza, podpowiada o konieczności podejmowania aktywności fizycznej. To wskazówka, którą większość osób może i powinna brać pod uwagę w codziennym życiu, dopasowując aktywność do swoich osobistych możliwości.

Dodatkowo, talerz zdrowego żywienia wzbogacono o prosty program żywieniowy „W 3 krokach do zdrowia”, który na podstawie danych zgromadzonych przez badaczy proponuje wdrożenie prostych zasad, które mogą pomóc zbilansować swoje posiłki. Wśród zasad są m.in. zamiana słodkich napojów na wodę, jedzenie ryby raz w tygodniu czy dodawanie warzywa lub owocu do każdego posiłku.

Złota Karta Żywienia

Istnieje jednak więcej zasad zbilansowanej diety. Proporcje składników to nie wszystko – badacze i specjaliści stworzyli Złotą Kartę Żywienia, która opisuje w przystępny sposób zalecenia diety o odpowiednim bilansie składników. Założenia Karty to:

• regularnie rozplanowane, minimum trzy posiłki o stałych porach z koniecznym śniadaniem,
• jedzenie wartościowych produktów, bogatych w składniki odżywcze,
• niewielkie przekąski między posiłkami: owoce, warzywa, jogurty,
• ostatni posiłek spożywany minimum 2 godziny przed snem.

Podsumowanie

Zbilansowaną dietę może być trudno osiągnąć, jeśli danej osobie towarzyszą przewlekłe schorzenia. Dla zdrowych osób jednak będzie ona dość prosta: wystarczy korzystać z wiedzy badaczy, skondensowanej w formie dostępnych poradników takich jak choćby talerz zdrowego żywienia czy Złota Karta Żywienia. Znana nam od lat piramida wciąż przedstawia prawidłowe informacje, jednak nowsza jej wersja, w postaci zdrowego talerza, została uzupełniona o dodatkowe czynniki wpływające na zdrowie, dzięki czemu wiedza w tym zakresie została zaktualizowana i przedstawiona w sposób kompleksowy.

Nie wiesz jaką dietę zastosować u siebie? Nie masz czasu na gotowanie, a chcesz zadbać o zbilansowane żywienie? Poznaj ofertę diet pudełkowych SuViBox, skontaktuj się z naszym dietetykiem i wybierz propozycję dla siebie.