Nietolerancja laktozy – jak rozpoznać i jakich produktów na diecie unikać?
Nietolerancja laktozy jest bardzo przykrą dolegliwością, dającą się we znaki w życiu codziennym. Wynika ona z niedoboru enzymu laktazy, który jest niezbędny do trawienia wspomnianej laktozy. Po spożyciu produktów, w których występuje jej wysoka zawartość, czyli przykładowo słodkiego mleka owczego lub krowiego, pojawiają się bardzo nieprzyjemne sygnały ze strony układu pokarmowego. Dziś ludzie mają coraz większą świadomość na temat tego problemu i na rynku dostępne są także produkty, ułatwiające dobieranie posiłków osobom z nietolerancją.
Co to jest laktoza?
Laktoza jest dwucukrem mlecznym, składającym się z glukozy oraz galaktozy. W większości wypadków można ją bez przeszkód spożywać, pijąc chociażby mleko pochodzenia zwierzęcego. U osób cierpiących na nietolerancję laktozy teoretycznie również jest to możliwe, jednak wiąże się z bardzo silnymi i dokuczliwymi problemami układu pokarmowego. Oczywiście nietolerancję laktozy można wykryć i profesjonalnie stwierdzić, jednak kiedy?
Kiedy wykrywa się nietolerancję laktozy?
Tutaj odpowiedź nie jest wcale tak prosta i oczywista. Można bowiem wykryć ten problem na różnych etapach życia człowieka. Rzadkim zjawiskiem jest wykrywanie takiej nietolerancji już u niemowlęcia. W takim wypadku noworodek nie produkuje w żaden sposób laktazy i nie może być karmiony standardowym mlekiem. Dla takich dzieci przygotowuje się sztuczną formułę, która jest pozbawiona cukru mlecznego i tym samym bezpieczna dla malucha. Takie sytuacje są jednak rzadkością i w Polsce jedynie 1,5% nowo narodzonych dzieci, zmaga się z tym problemem.
Nietolerancja laktozy u dorosłych
Wyodrębnić można także zjawisko, które nazywa się pierwotną nietolerancją laktozy. W tym wypadku mamy do czynienia z osobami dojrzewającymi lub też dorosłymi, które w dzieciństwie spożywały mleko bez żadnych przeszkód. W miarę upływu czasu ich organizm zaczął natomiast reagować na nie negatywnie, nietolerancją. W takiej sytuacji produkcja laktazy zmniejszyła się lub też jej aktywność została znacznie obniżona. Około 25% osób dorosłych w Polsce zmaga się z tym problemem.
Nietolerancja laktozy może także pojawić się wskutek przebytych chorób. Zazwyczaj jest to związane bezpośrednio z uszkodzeniem błony śluzowej jelita. Wówczas następuje wtórna nietolerancja laktozy, jednak jest to również dość rzadkie zjawisko.
Objawy nietolerancji laktozy
Objawy nietolerancji laktozy bardzo szybko jest w stanie zauważyć u siebie każda osoba. Zaliczyć można do nich między innymi mdłości, wydalanie dużej ilości gazów, kolki, bóle brzucha, wzdęcia czy biegunki. Mniej więcej w czasie od pół godziny do dwóch godzin, objawy te zaczynają się pojawiać. Ich siła i uciążliwość jest uzależniona od tego, jak dużo laktozy zostało spożytej.
By profesjonalnie zdiagnozować u siebie nietolerancję laktozy, można wykonać specjalistyczne badania. W momencie jej podejrzenia, kieruje na nie lekarz. Są to: próba eliminacyjna, endoskopia, test doustnego podawania laktozy, wodorowy test oddechowy oraz badanie molekularne polimorfizmu genu laktazy.
Dieta przy nietolerancji laktozy – co jeść?
Dieta przy nietolerancji laktozy jest dietą przede wszystkim eliminacyjną. Osoby zmagające się z wtórną oraz pierwotną nietolerancją tego składnika, nie muszą jednak całkowicie usuwać go z codziennej diety. Należy jednak spożywać go w bardzo małych ilościach, najpierw poznając swój limit w tym zakresie. Do tego potrzebna jest obserwacja własnego organizmu. Natomiast jeśli mowa o wrodzonej nietolerancji laktozy, wówczas nie powinno się jej spożywać w ogóle, ponieważ może to nawet zagrażać życiu.
Pierwotna oraz wtórna nietolerancja laktozy nie wyklucza z codziennego jadłospisu produktów poddanych wcześniej fermentacji. Można zatem spożywać kwaśną śmietanę, kefiry czy też sery pleśniowe. Podobnie jest z serami twardymi, które zawierają bardzo mało laktozy, takimi jak parmezan. Zamiast mleka pochodzenia zwierzęcego można natomiast spożywać roślinne, przykładowo migdałowe lub kokosowe.
Zawartość laktozy w produktach może być czasem zaskakująca. Jest ona dodawana niekiedy do dań gotowych, zupek w proszku itp. Dlatego cierpiąc na tę dolegliwość, trzeba uważnie czytać etykiety.
Dieta zatem w wielu przypadkach nie musi być aż tak bardzo restrykcyjna, jednak nie można do niej podchodzić również lekko. Dlatego ważne jest pilnowanie jej na co dzień i zważanie na to, co wrzuca się na talerz. Aby pomóc sobie w kontrolowaniu posiłków, warto skorzystać z cateringu dietetycznego SuviBox, gdzie jest dostępna między innymi dieta bez glutenu i nabiału.
