Uzależnienie od jedzenia – czy istnieje?
Wyobraź sobie, że jesz pomimo tego, że nie czujesz głodu. Nie możesz przestać, dopóki nie zrobi Ci się niedobrze. Tak właśnie czują się osoby, które cierpią na uzależnienie od jedzenia. Na czym ono polega i jak je rozpoznać? Dowiedz się w naszym artykule.
Czym jest uzależnienie od jedzenia?
Nie pamiętasz, kiedy ostatni raz doskwierał Ci głód? Odczuwasz potrzebę, aby ciągle jeść? Masz wyrzuty sumienia, a Twoje zdrowie nie jest w najlepszym stanie? Możliwe, że cierpisz na uzależnienie od jedzenia. Nie jest to żaden marketingowy chwyt, ale naukowy fakt, który ma podłoże psychologiczne.
O tej chorobie usłyszeliśmy jeszcze w latach 50. XX wieku. Nie oznacza to tego, że temat ten nie istniał do tamtej pory. Jednak dopiero wtedy naukowcy się nim zainteresowali. Czym on jest?
Definicja uzależnienia od jedzenia mówi o przewlekłym i nawracającym stanie. Podczas niego osoba uzależniona je w sposób niekontrolowany duże ilości aż do uczucia przejedzenia.
Wzmożony apetyt występuje najczęściej na niektóre produkty. Dotyczy to zwłaszcza przetworzonej żywności, która powoduje wytworzenie się dopaminy. Tym samym osoba uzależniona odczuwa silne emocje jak np.: przyjemność. Działa to na podobnej zasadzie jak w przypadku brania narkotyków czy innych używek.
Szacuje się, że nawet ponad 10% populacji cierpi na kompulsywne jedzenie. Osoby otyłe zaś stanowią od 25% do 42% uzależnionych.
Przyczyny uzależnienia od jedzenia
Uzależnienie od jedzenia ma często podłoże psychologiczne. Nie ma ono jednej przyczyny, jednak można określić czynniki, jakie zwiększają ryzyko takiego zachowania. Są to:
- zaburzenia w gospodarce hormonalnej;
- zaburzenia odżywiania;
- uwarunkowania genetyczne;
- depresja;
- zaburzenia lękowe;
- niska samoocena;
- stres;
- problemy w radzeniu sobie w trudnych sytuacjach.
Kompulsywne jedzenie ma wiele przyczyn. Bardzo często jest jednak sposobem na poradzenie sobie ze smutkiem czy stresem. Dzięki chwilowej przyjemności osoba uzależniona może chociaż na chwilę zapomnieć o swoich problemach. Później jednak wszystko wraca do normy, a do tego pojawia się wstyd i poczucie winy.
Winny jest układ nagrody
Chociaż przyczyn uzależnienia od jedzenia jest wiele, jego mechanizm jest oparty na układzie nagrody. Z tym samym układem mamy do czynienia w przypadku alkoholu, papierosów czy innych używek. Na czym on polega?
Układ nagrody to inaczej ośrodek przyjemności. Jest on pozostałością po naszych przodkach. Powstał on po to, aby zwiększać prawdopodobieństwo dobrych dla nas zachowań. Jest on aktywowany nie tylko w przypadku jedzenia, ale także zachowań seksualnych i innych czynności, które są oceniane jako przyjemne.
Po zaspokojeniu zachcianki wytwarzana jest:
- dopamina;
- serotonina;
Dzięki temu nasze samopoczucie poprawia się i odczuwamy zadowolenie. Dzięki takiemu mechanizmowi człowiek miał motywację, aby szukać źródeł pożywienia, które pozwalało mu przeżyć.
Obecnie układ nagrody odpowiada za szereg uzależnień. Dlaczego? Ponieważ im częściej sięgamy po rzeczy, które wyzwalają w nas dopaminę, tym słabiej na nią reagujemy. W efekcie potrzebujemy coraz więcej i więcej, aby poczuć satysfakcję.
Tak samo jest w przypadku uzależnienia od jedzenia. Chociaż układ nagrody miał nas motywować do szukania nowych produktów, stał się przyczyną zaburzeń odżywiania. Te zaś mogą wystąpić, kiedy jednocześnie występują czynniki ryzyka, które omówiliśmy wcześniej.
Uzależnienie a zaburzenia odżywiania – jaka jest różnica?
Bardzo łatwo pomylić uzależnienie od jedzenia a zaburzenia odżywiania. Są to jednak dwa różne terminy. Jak je odróżnić?
Przede wszystkim uzależnienie ma charakter stały, a nie napadowy. Osoba uzależniona ma apetyt na zjedzenie określonych produktów, które uważa za smaczne. Odczuwa również zespół abstynencyjny i jest gotowa zrezygnować z innych czynności na rzecz posiłków.
Z kolei zaburzenia odżywiania z napadami objadania charakteryzują się potrzebą jedzenia byle czego, aby tylko było w dużych ilościach. Nie liczą się wtedy walory smakowe. Jedzenie nie ma być smaczne, ale ma pozwolić zmniejszyć napięcie.
Osoba cierpiąca na zaburzenia odżywiania nie odczuwa również syndromu odstawienia, kiedy nie ma możliwości nadmiernego jedzenia.
Jak sobie radzić z uzależnieniem od jedzenia?
Chociaż uzależnienie od jedzenia jest terminem stosunkowo nowym, nie oznacza to, że nauka nie zaczęła nad nim pracować. Coraz więcej badaczy i psychologów pochyla się nad tym tematem. Dzięki temu możliwa jest odpowiednia forma leczenia. Na czym ona polega?
Wsparcie psychologiczne
Podobnie jak w przypadku innych uzależnień, tak i tutaj wsparcie psychologiczne jest nieocenione. Taka współpraca może pomóc w eliminacji uzależniających produktów, które wyzwalają nadmierne jedzenie.
Samodzielne podejmowanie próby wyjścia z nałogu nigdy nie jest łatwe. Dzięki psychologowi możesz nie tylko poznać lepiej swoje zachowanie, ale również zrozumieć jego przyczyny i poszukać źródła.
Odpowiednia dieta
Jak już wspomnieliśmy, w leczeniu uzależnienia od jedzenia niezbędne jest, aby wykluczyć z diety te produkty, które mogą wyzwalać kompulsywne zachowanie. Dlatego zbilansowany jadłospis jest tak kluczowy.
Po pierwsze, odpowiednio ułożona dieta zadba o Twoje zdrowie i samopoczucie. Ponadto zaczniesz regularnie jeść, a tym samym przestaniesz odczuwać nagłe napady głodu.
W zdrowym odżywianiu pomoże Ci dieta pudełkowa. W ofercie SuviBox znajdziesz jadłospis, który będzie odpowiadał Twoim potrzebom. Pozwoli Ci on na regularne i pełnowartościowe posiłki.
Aktywność fizyczna
Dieta i wsparcie psychologiczne to niejedyne aspekty leczenia uzależnienia do jedzenia. Oprócz nich ważna jest także aktywność fizyczna. Uprawianie sportu nie jest jednak nastawione wyłącznie na spadek wagi.
Kiedy wykonujesz ćwiczenia, Twój mózg wytwarza hormony szczęścia. Dzięki temu możesz poczuć się podobnie jak podczas jedzenia. Jednocześnie unikasz kompulsywnych zachowań.
Podsumowanie
Uzależnić się można od wielu rzeczy. Również od tych, które są niezbędne. Tak samo jest z uzależnieniem od odżywiania. Jeśli podejrzewasz u siebie kompulsywne objadanie się, skontaktuj się z lekarzem. Nadmierne jedzenie może bowiem prowadzić nie tylko do otyłości, ale też do wielu chorób.
